Nane (Mentha)
Nane Hakkında Genel Bilgi
Labiatae familyasına ait olan nane bitkisi, çok senelik ve aromatik bitki türlerindendir. 30-90 cm boya erişebilen nane bitkisi, hafif tüylü yaprakları ve gövdesi kahverengi renktedir. Yabani nanelerde ise tüy miktarı diğer nanelere nazaran çok daha fazladır. İçeriğinde bulunan eterik yağlar, menthol ve tanen bakımından tıbbi bitkiler sınıfında önemli bir yere sahiptir. Parfüm, içki, sakız ve ilaç sektöründe insan vücudundaki çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde alternatif tıp ürünü olarak da fazlaca kullanılmaktadır. Anavatanı Akdeniz sahilleri olan bitki, Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde bolca yetiştirilmesi mümkündür ancak ticari amaçlı üretimi Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yapılmaktadır. Yıllık toplam nane üretimimiz 3.000 ton civarındadır. Ülkemizde daha çok turşularda, salatalara taze veya kuru olarak kullanılmaktadır.
Nanenin Ekolojik İstekleri
Nane bitkisi, genel itibariyle seçici bir bitki olmayıp çoğu iklim şartların uyum sağlayabilen bir bitkidir. Çok seçicilik özelliği olmamasına rağmen yine de ılık ve rutubetli iklimler yetişmeleri için en uygun durumdur. Havanın kurak ve çok fazla sıcak olduğu yerlerde istenildiği verim alınamaz bitki boyu ve yapraklarında gözle görülür küçülmeler meydana gelir. İdeal gelişme sıcaklığı ise 12-15 dereceleri arası olup düşük sıcaklıklara karşı dirençli bir bitkidir. Serin ve yarı gölge ortamları gelişmeleri için en elverişli ortam olup direk ışığa maruz kalması yaprakların büyüme ve gelişimine negatif etki etmektedir. Nane üretimi için en ideal toprak çeşidi ise tınlı, kumlu-killi topraklardır. Nane, taşlı çakıllı topraklarda da yetişir ancak ticari amaçla üretilen naneler için bu tür topraklar pek uygum değildir. Nane su ihtiyacı fazla olan bitkiler grubundadır. Özellikle ticari amaçlı yetiştirilen naneler 1100 mm’den az yağış alan ve sulama yapılmayan topraklarda yetişmesi çok güçtür. Hafif çaplı su baskınları bile bitkiye çok fazla zarar verebileceğinden drene toprak gereklidir.
Nanenin Faydaları
Antioksidan özelliği vardır.
Soğuk algınlığının daha çabuk geçmesini sağlar.
Kusmayı ve mide bulantısını geçirir.
Ağız kokusunu alır.
Gaz gidericidir.
Boğaz kuruluğuna iyi gelir.
Astıma iyi gelmektedir.
Mide ekşimesini azaltır.
Nanenin Hastalık ve Zararlıları
Nane Pası: Bir tür mantar hastalığıdır. Yaprakların alt kısmında turuncu-kahverengi lekeler oluşmasına sebebiyet verir ve ilerleyen zamanda yaprakların dökülmesine de neden olabilmektedir. Bitkiyi tepeden sulamak hastalığın yayılmasına imkan sağlayacağından bu tür sulama yapılmamalıdırç
Verticillium Solgunluğu: Nanenin kök sistemine girerek nanenin tamamına zarar veren, toprak aracılığıyla yayılan bir hastalıktır. Bu hastalığın diğer bir olumsuz tarafı da toprakta çok uzun süre barınabilmesidir.
Örümcek akarlar ve yaprak bitleri ise nane bitkisinin zararlılarıdır. Bu zararlıların ortak yanı yaprak altında yaşamaları ve yaprağın dökülmesine varan zararlara neden olmalarıdır.
Nane Hakkında Genel Bilgi
Labiatae familyasına ait olan nane bitkisi, çok senelik ve aromatik bitki türlerindendir. 30-90 cm boya erişebilen nane bitkisi, hafif tüylü yaprakları ve gövdesi kahverengi renktedir. Yabani nanelerde ise tüy miktarı diğer nanelere nazaran çok daha fazladır. İçeriğinde bulunan eterik yağlar, menthol ve tanen bakımından tıbbi bitkiler sınıfında önemli bir yere sahiptir. Parfüm, içki, sakız ve ilaç sektöründe insan vücudundaki çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde alternatif tıp ürünü olarak da fazlaca kullanılmaktadır. Anavatanı Akdeniz sahilleri olan bitki, Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde bolca yetiştirilmesi mümkündür ancak ticari amaçlı üretimi Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yapılmaktadır. Yıllık toplam nane üretimimiz 3.000 ton civarındadır. Ülkemizde daha çok turşularda, salatalara taze veya kuru olarak kullanılmaktadır.
Nanenin Ekolojik İstekleri
Nane bitkisi, genel itibariyle seçici bir bitki olmayıp çoğu iklim şartların uyum sağlayabilen bir bitkidir. Çok seçicilik özelliği olmamasına rağmen yine de ılık ve rutubetli iklimler yetişmeleri için en uygun durumdur. Havanın kurak ve çok fazla sıcak olduğu yerlerde istenildiği verim alınamaz bitki boyu ve yapraklarında gözle görülür küçülmeler meydana gelir. İdeal gelişme sıcaklığı ise 12-15 dereceleri arası olup düşük sıcaklıklara karşı dirençli bir bitkidir. Serin ve yarı gölge ortamları gelişmeleri için en elverişli ortam olup direk ışığa maruz kalması yaprakların büyüme ve gelişimine negatif etki etmektedir. Nane üretimi için en ideal toprak çeşidi ise tınlı, kumlu-killi topraklardır. Nane, taşlı çakıllı topraklarda da yetişir ancak ticari amaçla üretilen naneler için bu tür topraklar pek uygum değildir. Nane su ihtiyacı fazla olan bitkiler grubundadır. Özellikle ticari amaçlı yetiştirilen naneler 1100 mm’den az yağış alan ve sulama yapılmayan topraklarda yetişmesi çok güçtür. Hafif çaplı su baskınları bile bitkiye çok fazla zarar verebileceğinden drene toprak gereklidir.
Nanenin Faydaları
Antioksidan özelliği vardır.
Soğuk algınlığının daha çabuk geçmesini sağlar.
Kusmayı ve mide bulantısını geçirir.
Ağız kokusunu alır.
Gaz gidericidir.
Boğaz kuruluğuna iyi gelir.
Astıma iyi gelmektedir.
Mide ekşimesini azaltır.
Nanenin Hastalık ve Zararlıları
Nane Pası: Bir tür mantar hastalığıdır. Yaprakların alt kısmında turuncu-kahverengi lekeler oluşmasına sebebiyet verir ve ilerleyen zamanda yaprakların dökülmesine de neden olabilmektedir. Bitkiyi tepeden sulamak hastalığın yayılmasına imkan sağlayacağından bu tür sulama yapılmamalıdırç
Verticillium Solgunluğu: Nanenin kök sistemine girerek nanenin tamamına zarar veren, toprak aracılığıyla yayılan bir hastalıktır. Bu hastalığın diğer bir olumsuz tarafı da toprakta çok uzun süre barınabilmesidir.
Örümcek akarlar ve yaprak bitleri ise nane bitkisinin zararlılarıdır. Bu zararlıların ortak yanı yaprak altında yaşamaları ve yaprağın dökülmesine varan zararlara neden olmalarıdır.