Ulakbi̇m Ile Tr Dizin Aynı Mı ?

Kaan

Yeni Üye
ULAKBİM ile TR Dizin Aynı mı?

Akademik dünyada araştırma yapanlar, makale yayımlayanlar ya da akademik dergileri takip edenler için iki önemli kavram sıklıkla karşılarına çıkar: ULAKBİM ve TR Dizin. Bu iki kavram çoğu zaman birbirine karıştırılmakta ya da aynı şey sanılmaktadır. Peki, ULAKBİM ile TR Dizin aynı mı? Bu yazımızda bu sorunun cevabını detaylı şekilde ele alacak, sıkça sorulan soruları yanıtlayacak ve bu kavramların birbirleriyle ilişkisini açıklığa kavuşturacağız.

ULAKBİM Nedir?

ULAKBİM, "Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi"nin kısaltmasıdır. TÜBİTAK’a bağlı olarak çalışan bu merkez, Türkiye’deki bilimsel bilginin üretilmesini, paylaşılmasını ve korunmasını desteklemeyi amaçlar. 1996 yılında kurulan ULAKBİM’in temel hedeflerinden biri, bilgiye erişimi kolaylaştırmak ve akademik yayıncılığı uluslararası standartlara taşımaktır.

ULAKBİM’in sunduğu başlıca hizmetler arasında akademik ağ altyapısı sağlama, açık erişim sistemleri geliştirme, elektronik yayıncılık hizmetleri sunma ve veri tabanları oluşturma gibi faaliyetler yer alır. Bu kapsamda, Türkiye'deki akademik dergilerin değerlendirilmesi ve indekslenmesi için oluşturulan TR Dizin, ULAKBİM’in bir alt hizmetidir.

TR Dizin Nedir?

TR Dizin, Türkiye'de yayımlanan akademik dergileri kalite kriterlerine göre değerlendirerek indeksleyen bir veri tabanıdır. Bilimsel yayınların kalitesini artırmak ve Türkiye'nin bilimsel görünürlüğünü artırmak amacıyla oluşturulmuştur. TR Dizin; sağlık bilimleri, sosyal bilimler, mühendislik ve temel bilimler gibi birçok alandaki dergileri kapsamaktadır.

TR Dizin’in ana amacı, ulusal akademik yayıncılığın kalite standartlarını belirlemek ve bu standartlara uygun dergileri görünür kılmaktır. Bu dizin, ULAKBİM tarafından yürütülen bir hizmettir.

ULAKBİM ile TR Dizin Arasındaki Fark Nedir?

ULAKBİM ile TR Dizin aynı şey değildir, ancak birbirleriyle yakından ilişkilidir. ULAKBİM, bir organizasyon; TR Dizin ise bu organizasyonun sunduğu bir hizmettir. Yani TR Dizin, ULAKBİM’in bünyesinde faaliyet gösteren bir projedir.

Bu farkı daha net anlamak için şu şekilde özetleyebiliriz:

- ULAKBİM = TÜBİTAK’a bağlı bir merkez, bir kurumdur.

- TR Dizin = ULAKBİM’in yönettiği bir akademik indeksleme sistemidir.

Sıkça Sorulan Sorular ve Cevaplar

1. ULAKBİM ve TR Dizin neden karıştırılıyor?

Çünkü TR Dizin, ULAKBİM’in altında çalışan bir sistemdir. Pek çok kişi TR Dizin’i bağımsız bir yapı olarak zanneder ancak aslında TR Dizin, ULAKBİM’in bir projesidir. Dolayısıyla çoğu akademisyen ya da yazar, bu iki ismi birbirinin yerine kullanmaktadır.

2. TR Dizin’e giren dergiler nasıl seçilir?

TR Dizin’e alınacak dergiler belirli kriterlere göre değerlendirilir. Bu kriterler; hakemli yayın olması, belirli yayın sıklığında olması, ulusal ya da uluslararası bilimsel camiaya hitap etmesi gibi nitelikleri içerir. Ayrıca derginin yayın etiği, editoryal süreçleri ve dijital erişilebilirliği de önemli kriterlerdendir.

3. TR Dizin’de taranmak dergi için ne ifade eder?

Bir derginin TR Dizin’de yer alması, o derginin belirli akademik kalite standartlarını sağladığı anlamına gelir. Bu da derginin prestijini artırır ve o dergide yayımlanan makalelerin akademik atıf almasını kolaylaştırır.

4. ULAKBİM dışında başka hangi dizinler önemlidir?

ULAKBİM/TR Dizin dışında dünyaca kabul görmüş diğer dizinler de vardır. Örneğin, Scopus, Web of Science, PubMed gibi veri tabanları uluslararası alanda akademik geçerliliğe sahiptir. Türkiye’deki dergiler bu dizinlere de girmeye çalışır ancak ilk aşamada TR Dizin’e kabul edilmek önemli bir adımdır.

5. TR Dizin’de yer almak akademik teşvik için yeterli mi?

Evet, Türkiye'deki birçok üniversite ve YÖK, TR Dizin’de taranan dergilerde yayımlanan makaleleri akademik teşvik için geçerli saymaktadır. Bu nedenle akademisyenler için TR Dizin’de yer alan bir dergide yayımlanmak önemlidir.

TR Dizin ve Açık Erişim Politikaları

ULAKBİM ve TR Dizin, açık erişimi desteklemektedir. Yani bilimsel bilginin herkes tarafından ulaşılabilir olması hedeflenir. Dergilerin, açık erişim politikalarına uyum sağlamaları TR Dizin’e kabul edilme süreçlerini kolaylaştırır.

Faydalı Kaynaklar ve Ekstra Bilgiler

- adresinden TR Dizin’de taranan dergileri inceleyebilir, başvuru süreçlerine dair bilgi alabilirsiniz.

- adresi üzerinden ULAKBİM’in sunduğu diğer hizmetlere erişebilirsiniz.

- Dergi editörleri için hazırlanmış TR Dizin Değerlendirme Kriterleri kılavuzu, değerlendirme sürecine hazırlık açısından oldukça faydalıdır.

Sonuç olarak:

ULAKBİM ile TR Dizin aynı değildir; biri bir merkez, diğeri o merkeze bağlı bir hizmettir. Ancak işlevsel olarak çok yakın ilişki içinde oldukları için bu iki kavram sıkça birlikte anılır. Akademik yayıncılıkla ilgilenen herkesin bu farkı bilmesi, doğru bilgiye ulaşması ve kaliteli yayıncılığı desteklemesi açısından önemlidir. Bu farkı net bir şekilde kavrayan yazar ve akademisyenler, daha bilinçli tercihler yaparak bilimsel üretime katkıda bulunabilirler.