dunyadan
Aktif Üye
BURN MAN: Seçilmiş Hikayelerkaydeden Mark Anthony Jarman
Pek çok yazar, kısa bir öyküde bir veya iki iyi yerleştirilmiş lirik havai fişek patlatmaktan memnundur. Mark Anthony Jarman gibi diğerleri ise her iki tarafta bir sürü havai fişek patlattı. “Propan tankta uyuyordu ve ben uyurken propan sızıyordu, karavanın kapısını havaya uçurdu ve öpüşen utangaç yabancılar gibi buluştukları metal levha duvarları yardı” diye başlıyor duygusal “Texas Verandasındaki Adam Yanık”, kitabın ilk girişi. Burn Man, Jarman'ın kırk yıllık kariyerine ait 21 hikayeden oluşan bir antoloji. Hikayenin geri kalanı, Jarman'ın birçok hikayesi gibi, kırık bir adamın zihnine yapılan halüsinasyonlu bir araştırmadır. Anlatıcı, “tam olarak uymayan” deri nakli aldıktan sonra şöyle bağırıyor: “Söyledikleri tek şey nefret ve hava yastığı gibi sizi bekliyor.” Jarman'ın hikayelerinde ve cümlelerinde her şey her zaman patlamaya hazır görünüyor.
Jarman'ın Amerika Birleşik Devletleri'nde tanınan bir isim olmaması belki de şaşırtıcı değil. Ortalama Amerikalı okuyucunuz Alice Munro dışında kaç Kanadalı kısa öykü yazarının adını söyleyebilir? Kariyeri kapsayan bu koleksiyonun yeni okuyucuları Jarman'ın gösterişli ve dokunaklı hikayeleriyle tanıştıracağını umuyoruz.
Jarman'ın tipik anlatıcısı, yanında kocaman, ağrıyan bir kalp taşıyan yıpranmış bir adamdır. Adi bir hırsız, bir hokey gözlemcisi, bir bağımlı ya da kanlı bir asker olabilir. Karakterlerden biri şöyle diyor: “Hayatımda ikna edici bir mantık yok.” Bu, Jarman'ın tüm kahramanlarının paylaşabileceği bir duygu. Göze çarpan hikayelerden biri olan “19 Bıçak”ta anlatıcı, eroin bağımlısı olduğu “yağmurlu yeşil kıyıda küflü balıkçı teknelerinde çalıştığı” zamanını anlatıyor. Daha sonra farmasötik metadon yardımıyla iyileşir. Tadından nefret ediyor ve “bulabildiğim en tatlı portakal suyuyla” karıştırıp “İÇMEYİN!” yazan buzdolabında saklıyor. Küçük oğlunu uzaklaştırmak için imza at. Trajedinin yaklaştığını görüyorsunuz ama sonu hâlâ midenizin derinliklerine çarpıyor.
Bu hikayeleri okurken iki isim dikkatimi çekti: Barry Hannah ve Denis Johnson. Daha sonra John Metcalf'ın yazdığı, her ikisinin de Jarman'ın düzyazısı üzerindeki etkisinden uzun uzadıya söz eden kitabın giriş kısmına döndüm. Ancak açık konuşayım: Jarman sadece bir taklitçi değil. Hannah'nın çatırdayan sözdizimine, Johnson'ın şok edici ama şiirsel görüntülere olan yeteneğine ve her ikisinin de yalnızlara ve yabancılara olan tutkusuna sahip olabilir, ancak Jarman'ın sesi kulağa benzersiz geliyor.
Jarman'ın anlatım yaklaşımı büyük oranda doğrusal olmayan ve izlenimcidir; Americana ve Canadiana'nın parçalarını birleştirerek neredeyse gerçeküstü görüntüler yaratır: “Böcekler ekrana hücum ederek trajik bir şekilde rengarenk limanlarını dinliyorlar. Şehirdeki tek oyun olan TV ışıklarını yemek istiyorlar.” Serbest biçimli hikaye anlatımı, karakterlerinin dağınıklığını ve belki de kendi modern varlığımızı yansıtıyor. Çünkü: “Hayatı kim dikkatle düzenler?”
Bu tür başıboş, cümle odaklı hikayeler herkesin işine yaramayacaktır. Ses bazen bazı geleneksel anlatı zevklerini bastırabilir. Karakterler her zaman somut görünmüyor. Hikayeler mevcuttur, ancak zaman çizelgelerinin karmakarışıklığında o kadar bataklığa saplanabilirler ki okuyucular kendilerini kafalarını kaşırken bulabilirler. Ancak düzyazı şiirden hoşlanan, dilin canlandığını ve cümlelerden etkilendiğini hisseden herkes “Burn Man”de hayran kalacak çok şey bulacaktır.
Jarman'ın hikayeleri şiddet, trajedi ve hatalarla dolu. Ama aynı zamanda çok fazla mizah ve yürek var. Bir anlatıcı, bir kadının “uçurumdan bir tabak parçası gibi düştüğü” ölümcül bir motosiklet kazasına tanık olduktan sonra, hayatın güzelliği üzerine düşünür. “Neden biz yetimler her gün ve gecenin her anında beşlik çakmıyoruz, dans etmiyoruz ve gülmüyoruz? Dans edemem ama biliyorsun, sadece bir öneri.” Ben de dans edemiyorum ama “Burn Man”i okumak, acı çeken kalplerle dolu dünyamızı biraz daha güzel görmemi sağladı.
Lincoln Michel, Upright Beasts öykü koleksiyonunun ve The Body Scout romanının yazarıdır.
YANIK ADAM: Seçilmiş hikayeler | Yazan: Mark Anthony Jarman | Bibliyaz | 320 s. | Ciltsiz kitap, 26,95 dolar
Pek çok yazar, kısa bir öyküde bir veya iki iyi yerleştirilmiş lirik havai fişek patlatmaktan memnundur. Mark Anthony Jarman gibi diğerleri ise her iki tarafta bir sürü havai fişek patlattı. “Propan tankta uyuyordu ve ben uyurken propan sızıyordu, karavanın kapısını havaya uçurdu ve öpüşen utangaç yabancılar gibi buluştukları metal levha duvarları yardı” diye başlıyor duygusal “Texas Verandasındaki Adam Yanık”, kitabın ilk girişi. Burn Man, Jarman'ın kırk yıllık kariyerine ait 21 hikayeden oluşan bir antoloji. Hikayenin geri kalanı, Jarman'ın birçok hikayesi gibi, kırık bir adamın zihnine yapılan halüsinasyonlu bir araştırmadır. Anlatıcı, “tam olarak uymayan” deri nakli aldıktan sonra şöyle bağırıyor: “Söyledikleri tek şey nefret ve hava yastığı gibi sizi bekliyor.” Jarman'ın hikayelerinde ve cümlelerinde her şey her zaman patlamaya hazır görünüyor.
Jarman'ın Amerika Birleşik Devletleri'nde tanınan bir isim olmaması belki de şaşırtıcı değil. Ortalama Amerikalı okuyucunuz Alice Munro dışında kaç Kanadalı kısa öykü yazarının adını söyleyebilir? Kariyeri kapsayan bu koleksiyonun yeni okuyucuları Jarman'ın gösterişli ve dokunaklı hikayeleriyle tanıştıracağını umuyoruz.
Jarman'ın tipik anlatıcısı, yanında kocaman, ağrıyan bir kalp taşıyan yıpranmış bir adamdır. Adi bir hırsız, bir hokey gözlemcisi, bir bağımlı ya da kanlı bir asker olabilir. Karakterlerden biri şöyle diyor: “Hayatımda ikna edici bir mantık yok.” Bu, Jarman'ın tüm kahramanlarının paylaşabileceği bir duygu. Göze çarpan hikayelerden biri olan “19 Bıçak”ta anlatıcı, eroin bağımlısı olduğu “yağmurlu yeşil kıyıda küflü balıkçı teknelerinde çalıştığı” zamanını anlatıyor. Daha sonra farmasötik metadon yardımıyla iyileşir. Tadından nefret ediyor ve “bulabildiğim en tatlı portakal suyuyla” karıştırıp “İÇMEYİN!” yazan buzdolabında saklıyor. Küçük oğlunu uzaklaştırmak için imza at. Trajedinin yaklaştığını görüyorsunuz ama sonu hâlâ midenizin derinliklerine çarpıyor.
Bu hikayeleri okurken iki isim dikkatimi çekti: Barry Hannah ve Denis Johnson. Daha sonra John Metcalf'ın yazdığı, her ikisinin de Jarman'ın düzyazısı üzerindeki etkisinden uzun uzadıya söz eden kitabın giriş kısmına döndüm. Ancak açık konuşayım: Jarman sadece bir taklitçi değil. Hannah'nın çatırdayan sözdizimine, Johnson'ın şok edici ama şiirsel görüntülere olan yeteneğine ve her ikisinin de yalnızlara ve yabancılara olan tutkusuna sahip olabilir, ancak Jarman'ın sesi kulağa benzersiz geliyor.
Jarman'ın anlatım yaklaşımı büyük oranda doğrusal olmayan ve izlenimcidir; Americana ve Canadiana'nın parçalarını birleştirerek neredeyse gerçeküstü görüntüler yaratır: “Böcekler ekrana hücum ederek trajik bir şekilde rengarenk limanlarını dinliyorlar. Şehirdeki tek oyun olan TV ışıklarını yemek istiyorlar.” Serbest biçimli hikaye anlatımı, karakterlerinin dağınıklığını ve belki de kendi modern varlığımızı yansıtıyor. Çünkü: “Hayatı kim dikkatle düzenler?”
Bu tür başıboş, cümle odaklı hikayeler herkesin işine yaramayacaktır. Ses bazen bazı geleneksel anlatı zevklerini bastırabilir. Karakterler her zaman somut görünmüyor. Hikayeler mevcuttur, ancak zaman çizelgelerinin karmakarışıklığında o kadar bataklığa saplanabilirler ki okuyucular kendilerini kafalarını kaşırken bulabilirler. Ancak düzyazı şiirden hoşlanan, dilin canlandığını ve cümlelerden etkilendiğini hisseden herkes “Burn Man”de hayran kalacak çok şey bulacaktır.
Jarman'ın hikayeleri şiddet, trajedi ve hatalarla dolu. Ama aynı zamanda çok fazla mizah ve yürek var. Bir anlatıcı, bir kadının “uçurumdan bir tabak parçası gibi düştüğü” ölümcül bir motosiklet kazasına tanık olduktan sonra, hayatın güzelliği üzerine düşünür. “Neden biz yetimler her gün ve gecenin her anında beşlik çakmıyoruz, dans etmiyoruz ve gülmüyoruz? Dans edemem ama biliyorsun, sadece bir öneri.” Ben de dans edemiyorum ama “Burn Man”i okumak, acı çeken kalplerle dolu dünyamızı biraz daha güzel görmemi sağladı.
Lincoln Michel, Upright Beasts öykü koleksiyonunun ve The Body Scout romanının yazarıdır.
YANIK ADAM: Seçilmiş hikayeler | Yazan: Mark Anthony Jarman | Bibliyaz | 320 s. | Ciltsiz kitap, 26,95 dolar