Üvez Hakkında Genel Bilgi
Rosaceae familyasına ait yabani bir meyve olan üvez, ülkemizde bazlı düşünüldüğünde Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ülkemizde doğal olarak yetişen üvezler, hava kirliliğine ve kuraklığa oldukça dayanıklı çeşitlerdir. Ülkemizde Ağustos ve Eylül aylarında hasat edilen on bir türü mevcuttur. Üvez meyvesi, hasat edildiği bünyesinde bulunan yüksek orandaki fenolik bileşikler sebebiyle yenilemeyecek düzeyde çok buruk bir tada sahiptir. Meyveler iyice olgunlaşınca bünyesindeki fenolik maddelerin yapısı farklılaşarak meyve zamanla yenilebilir bir hal almaktadır. Kışın yaprağını döken farklı boyutlarda olan çalı ya da orman ağacı yapısındadır. 20-25 metre uzunluğa kadar ulaşabilirler. Yapraklarının üst rengi yeşil alt tabakasının rengi ise gri renktedir. Sonbahar mevsiminde sararıp kızarır, turuncu veya koyu kırmızı bir renk alır ve daha sonra da yapraklarında dökümeler meydana gelir. Meyveleri yalancı meyve görünümünde küre ve armudu andıran görünümdedir. Yeşilimsi sarı veya kırmızımsı esmer renkli bir yapıda olup buruk bir lezzete sahiptir.
Yaygın Yetiştirilen Üvez Çeşitleri
*Üvez
*Kuş Üvezi
*Ak Üvez
*Akçaağaç Yapraklı Üvez
Üvez Yetiştiriciliğinde Ekolojik İstekler
Özel bir iklim ve toprak isteği bulunmayan ender meyvelerdendir. Kurak alanlarda yetiştirilebildiği gibi nemli alanlarda da yetiştirilmektedir. Bilhassa 800-2800 metre arasındaki dağlık alanlarda yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üvezin üretimi tohumla yapılmaktadır. Meyveden çıkan tohumlar cinsine göre 5-15 gün arası suda bekletildikten sonra ekimi yapılır ya da doğal koşullarda yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üvez genelde orman ağaçlandırılmasında kullanılmaktadır. Bu yüzden özel bahçe kurumuna gerek bulunmamaktadır. Meyveler bu ağaçlardan toplanarak kullanılmalıdır. Orman ağaçlandırılmasında kullanıldığından ekstra bakım gibi işlere gereksinimi bulunmamaktadır. Yalnız bazı hastalık ve zararlılara karşı önlemler alınmalıdır. Üvez tohumları havanın soğul olduğu dönemde çimlendiğinden dolayı çökerten ve kök çürüklüğü gibi hastalıklara kolay kolay yakalanmazlar. Geç ilkbahar çimlenmesinde bu hastalıkların oluşma oranı çok daha fazladır. Etkin sulama ve gerektiğinde ilaçlama yapıldığında daha etkin üvez yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Kara leke, külleme gibi meyve hastalıklarına karşı hastalık görülmeye başlamadan önleyici ilaçlama tedbirinin alınması çok önemlidir. Bunlara ilave olarak tavşan, fare, domuz, kuş, mayıs böceklerine karşı da önlem alınması önem arz etmektedir.
Üvez Tüketmenin Vücuda Faydaları
*Bağırsak düzenleyici etkisi vardır.
*Vücuttaki ödemin atılmasına destek olur.
*Etkin bir idrar söktürücüdür.
*Kan şekerini ve tansiyonu düşürücü etkisi vardır.
*Kadınların regl dönemini daha rahat geçirmelerine destek olur.
*İçerdiği yoğun antioksidanlar sayesinde etkin bir kanser önleyicidir.
*Öksürük tedavisinde ve balgam söktürülmesinde kullanılmaktadır.
*Bağışıklık sisteminin güçlenmesine imkan sağlar.
Rosaceae familyasına ait yabani bir meyve olan üvez, ülkemizde bazlı düşünüldüğünde Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ülkemizde doğal olarak yetişen üvezler, hava kirliliğine ve kuraklığa oldukça dayanıklı çeşitlerdir. Ülkemizde Ağustos ve Eylül aylarında hasat edilen on bir türü mevcuttur. Üvez meyvesi, hasat edildiği bünyesinde bulunan yüksek orandaki fenolik bileşikler sebebiyle yenilemeyecek düzeyde çok buruk bir tada sahiptir. Meyveler iyice olgunlaşınca bünyesindeki fenolik maddelerin yapısı farklılaşarak meyve zamanla yenilebilir bir hal almaktadır. Kışın yaprağını döken farklı boyutlarda olan çalı ya da orman ağacı yapısındadır. 20-25 metre uzunluğa kadar ulaşabilirler. Yapraklarının üst rengi yeşil alt tabakasının rengi ise gri renktedir. Sonbahar mevsiminde sararıp kızarır, turuncu veya koyu kırmızı bir renk alır ve daha sonra da yapraklarında dökümeler meydana gelir. Meyveleri yalancı meyve görünümünde küre ve armudu andıran görünümdedir. Yeşilimsi sarı veya kırmızımsı esmer renkli bir yapıda olup buruk bir lezzete sahiptir.
Yaygın Yetiştirilen Üvez Çeşitleri
*Üvez
*Kuş Üvezi
*Ak Üvez
*Akçaağaç Yapraklı Üvez
Üvez Yetiştiriciliğinde Ekolojik İstekler
Özel bir iklim ve toprak isteği bulunmayan ender meyvelerdendir. Kurak alanlarda yetiştirilebildiği gibi nemli alanlarda da yetiştirilmektedir. Bilhassa 800-2800 metre arasındaki dağlık alanlarda yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üvezin üretimi tohumla yapılmaktadır. Meyveden çıkan tohumlar cinsine göre 5-15 gün arası suda bekletildikten sonra ekimi yapılır ya da doğal koşullarda yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üvez genelde orman ağaçlandırılmasında kullanılmaktadır. Bu yüzden özel bahçe kurumuna gerek bulunmamaktadır. Meyveler bu ağaçlardan toplanarak kullanılmalıdır. Orman ağaçlandırılmasında kullanıldığından ekstra bakım gibi işlere gereksinimi bulunmamaktadır. Yalnız bazı hastalık ve zararlılara karşı önlemler alınmalıdır. Üvez tohumları havanın soğul olduğu dönemde çimlendiğinden dolayı çökerten ve kök çürüklüğü gibi hastalıklara kolay kolay yakalanmazlar. Geç ilkbahar çimlenmesinde bu hastalıkların oluşma oranı çok daha fazladır. Etkin sulama ve gerektiğinde ilaçlama yapıldığında daha etkin üvez yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Kara leke, külleme gibi meyve hastalıklarına karşı hastalık görülmeye başlamadan önleyici ilaçlama tedbirinin alınması çok önemlidir. Bunlara ilave olarak tavşan, fare, domuz, kuş, mayıs böceklerine karşı da önlem alınması önem arz etmektedir.
Üvez Tüketmenin Vücuda Faydaları
*Bağırsak düzenleyici etkisi vardır.
*Vücuttaki ödemin atılmasına destek olur.
*Etkin bir idrar söktürücüdür.
*Kan şekerini ve tansiyonu düşürücü etkisi vardır.
*Kadınların regl dönemini daha rahat geçirmelerine destek olur.
*İçerdiği yoğun antioksidanlar sayesinde etkin bir kanser önleyicidir.
*Öksürük tedavisinde ve balgam söktürülmesinde kullanılmaktadır.
*Bağışıklık sisteminin güçlenmesine imkan sağlar.