dunyadan
Aktif Üye
DÜNYANIN TÜM BİLGİLERİ: Ansiklopedinin Olağanüstü Tarihi, Simon Garfield tarafından
18. yüzyılın belki de en ünlü ansiklopedisti Denis Diderot’ya göre bir ansiklopedinin amacı “yeryüzüne dağılmış olan tüm bilgileri toplamak”tır. 270 yılı aşkın bir süre sonra, yeni bilgiler yaratılmaya devam ettikçe, bu görevin boyutu da büyümeye devam ediyor. “Dünyadaki Bütün Bilgiler”de,Simon Garfield, Diderot’tan önce ve sonra arayış içinde olanların başarmaya çalıştıklarından nefis, derlenmiş bir seçki sunuyor.
Basılı konunun olağan düzenine göre, türün eğlenceli bir tarihi olan kitabın içeriği alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir (“Arka Hikaye”, “Chalcenterocity”, “Dmask Silk”, vb.). Yaşlı Pliny’nin MS 1. yüzyıldaki “Naturalis Historia” adlı eserinden o yılki Wikipedia’ya kadar, Garfield’ın hesabına göre, insan bilgisini toplama, organize etme ve birbirine bağlama arzusu uzun zamandır tam bir her şeyi bilme dürtüsünü yansıtıyordu. Yüzyıllar boyunca ansiklopediler gelecek vadeden akademisyenlere güç verdi.
Geçmişte ansiklopedilerin ciltli kitap olmasının bir nedeni vardı: tüm bilgileri kapsayacak ve hiçbir şeyi varsayıma bırakmayacak şekilde yaratıldılar. Ancak görünen tüm gerçekler, aydınlanmış bir içgörü veya doğrulukla donatılmamıştır. Encyclopaedia Britannica’nın 1768’de yayınlanan ilk cildi, “abeston”un “abestus”un yanlış yazılması olarak kullanılmasını kınadı, ancak ikincisi hakkında hiçbir giriş sunmadı. Aynı sorunun “Bayan” ile elde edebileceği en iyi şey şuydu: “Adamın karısı. Homo’ya bakın.” Yine de, genç girişler önemli bir işleve hizmet etti: devam etmesi gereken bir düşünce zincirini işaretlediler, diğer bilgi oluşturucuların doldurması için bir yer tutucu oldular ve sonunda otoyollara bağlandılar.
Matbaa ve internet gibi teknolojik yeniliklerle tamamlanan bilgi toplamak her zaman zararsız bir inek arayışı değildi. Garfield’ın bize hatırlattığı gibi, bu tür özetler bazen sömürgeci fethin menzilini gerçek bir kolla genişletti. Yabancı egzotikleri flora ve fauna, gelenekler, coğrafya ve ırksal ve fiziksel özellikler taksonomilerinde gruplandırmak, onları yeni bir bağlama uyarlamanın bir yoluydu. Bir ansiklopedide alıntılanmak, belirli bir dünya görüşüne abone olmaktır. Yapay zeka destekli arama motorlarına olan mevcut güvenimizin, bilginin nasıl üretildiğini ve sunulduğunu belirleyen algoritmaları yazanların önyargılarına ve varsayımlarına benzer bir boyun eğmeyi gerektirdiği söylenebilir.
18. yüzyılın belki de en ünlü ansiklopedisti Denis Diderot’ya göre bir ansiklopedinin amacı “yeryüzüne dağılmış olan tüm bilgileri toplamak”tır. 270 yılı aşkın bir süre sonra, yeni bilgiler yaratılmaya devam ettikçe, bu görevin boyutu da büyümeye devam ediyor. “Dünyadaki Bütün Bilgiler”de,Simon Garfield, Diderot’tan önce ve sonra arayış içinde olanların başarmaya çalıştıklarından nefis, derlenmiş bir seçki sunuyor.
Basılı konunun olağan düzenine göre, türün eğlenceli bir tarihi olan kitabın içeriği alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir (“Arka Hikaye”, “Chalcenterocity”, “Dmask Silk”, vb.). Yaşlı Pliny’nin MS 1. yüzyıldaki “Naturalis Historia” adlı eserinden o yılki Wikipedia’ya kadar, Garfield’ın hesabına göre, insan bilgisini toplama, organize etme ve birbirine bağlama arzusu uzun zamandır tam bir her şeyi bilme dürtüsünü yansıtıyordu. Yüzyıllar boyunca ansiklopediler gelecek vadeden akademisyenlere güç verdi.
Geçmişte ansiklopedilerin ciltli kitap olmasının bir nedeni vardı: tüm bilgileri kapsayacak ve hiçbir şeyi varsayıma bırakmayacak şekilde yaratıldılar. Ancak görünen tüm gerçekler, aydınlanmış bir içgörü veya doğrulukla donatılmamıştır. Encyclopaedia Britannica’nın 1768’de yayınlanan ilk cildi, “abeston”un “abestus”un yanlış yazılması olarak kullanılmasını kınadı, ancak ikincisi hakkında hiçbir giriş sunmadı. Aynı sorunun “Bayan” ile elde edebileceği en iyi şey şuydu: “Adamın karısı. Homo’ya bakın.” Yine de, genç girişler önemli bir işleve hizmet etti: devam etmesi gereken bir düşünce zincirini işaretlediler, diğer bilgi oluşturucuların doldurması için bir yer tutucu oldular ve sonunda otoyollara bağlandılar.
Matbaa ve internet gibi teknolojik yeniliklerle tamamlanan bilgi toplamak her zaman zararsız bir inek arayışı değildi. Garfield’ın bize hatırlattığı gibi, bu tür özetler bazen sömürgeci fethin menzilini gerçek bir kolla genişletti. Yabancı egzotikleri flora ve fauna, gelenekler, coğrafya ve ırksal ve fiziksel özellikler taksonomilerinde gruplandırmak, onları yeni bir bağlama uyarlamanın bir yoluydu. Bir ansiklopedide alıntılanmak, belirli bir dünya görüşüne abone olmaktır. Yapay zeka destekli arama motorlarına olan mevcut güvenimizin, bilginin nasıl üretildiğini ve sunulduğunu belirleyen algoritmaları yazanların önyargılarına ve varsayımlarına benzer bir boyun eğmeyi gerektirdiği söylenebilir.