Nairobi’nin halk kütüphanelerini ‘halk için saraylara’ dönüştürmek

dunyadan

Aktif Üye
1931’de Kenya’nın başkenti Nairobi’deki ilk kütüphane kapılarını açtı – sadece beyaz müşteriler için.

Yaklaşık bir asır sonra, dönemin kışkırtıcı elbiseleri, sineklikli şapkaları ve tüvit takım elbiseleriyle Kenyalılar, kısmen ikonik binanın dönüştürülmesine yönelik bağışlar ve kısmen de şehrin halk kütüphanelerinin “” halk için saraylar”.

Kenyalı bir yayıncı olan Angela Wachuka, “Halk kütüphanelerimiz hikaye anlatımı için göz alıcı yerler olabilir” dedi. Ancak, “tarihi geri almak, mimarisini işgal etmek ve kullanım amacını alt üst etmek için de buradayız” diye ekledi.

McMillan Anıt Kütüphanesi’nin ve şehirdeki diğer kütüphanelerin restorasyonu, şehrin halk kütüphanelerini restore etmek ve geri almak için 2017’de Kenya’da kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Book Bunk’ı kuran Wachuka ve romancı Wanjiru Koinange’nin fikriydi. Amaç, dışlayıcı geçmişlerinin ötesine geçmek ve onları Kenyalıların kolektif anıları arşivleyebilecekleri ve paylaşabilecekleri, yaratıcı ve sivil faaliyetlerde bulunabilecekleri ve bilgi toplayıp yayma teknolojisine sahip olabilecekleri kapsayıcı alanlara dönüştürmekti.


Hedefleri, Afrika dillerinde daha fazla kitabı kütüphanelere sokmak ve görme, fiziksel veya okuma engelli kişiler için hizmetleri entegre etmeyi içeriyor.


“Book Bunk’ın amacı, kütüphaneleri insanlar için saraylara dönüştürmekti,” dedi Wachuka, “beyin fırtınası yapabilecekleri, fikirleri paylaşabilecekleri ve daha iyi bir gelecek hayali kurabilecekleri bir sığınak.”

Aralık ayındaki galaya konuklar akın ederken, organizatörler kendilerini, geçmişteki gibi giyinmiş olsalar da, kütüphanelerin kamu mallarının ayrılmaz bir parçası olduğu radikal bir şekilde farklı bir geleceğe adım atan “asi kapıları kıranlar” olarak görmelerini istediler.

Dört milyondan fazla nüfusa sahip, hızla büyüyen bir şehir olan Nairobi’de çok az kitapçı veya iyi stoklanmış kütüphane var. Book Bunk’ın çalışmaları, kentsel tasarım ve yolsuzluğun ve sömürgeci sistemlerin kamusal altyapı ve alanların tasarlanma biçimini nasıl şekillendirmeye devam ettiği ve bunlara kimlerin eriştiği hakkında hararetli konuşmaların ortasında ortaya çıkıyor.

Geçmişte Book Bunk ile çalışan bir şehir planlamacısı olan Constant Cap, “Nairobi örneğinde, sosyal sınıflar ve farklı toplumsal gruplar arasında belirli sosyal bölünmelerin olması gerektiği neredeyse kabul ediliyor” dedi.


Halk kütüphanelerini restore etmenin, bu engelleri yıkmak ve farklı sosyoekonomik, etnik, ırksal ve dinsel geçmişlerden insanları bir araya getirmek için bir fırsat olabileceğini söyledi.


Wachuka ve Koinange’nin yolculuğu, on yıl önce Kwani? edebiyat festivali. İkili, Leydi Lucy McMillan tarafından Amerikalı kocası Sir Northrup McMillan’ın anısına yaptırılan ve daha sonra Nairobi Belediye Meclisi’ne miras bırakılan McMillan Kütüphanesi’nin, merkezi konumu ve şehirle bağlantısı göz önüne alındığında ideal bir yer olacağını düşündü.

Ancak Wachuka, içeri girdiklerinde harap durumu görünce şaşırdıklarını söyledi: neoklasik iç tasarım soluyordu, zeminler ve duvarlar bakımsız durumdaydı ve koleksiyonlar toz topluyordu.

İkili, etkinlik için başka bir yer bulurken, tamamen restorasyonuna odaklanmak için işlerinden ayrıldıktan kısa bir süre sonra, hemen McMillan Kütüphanesi’nin tarihini ve idari yapısını araştırmaya başladı.

Daha önceki keşiflerinden biri, McMillan Kütüphanesinin şehirde inşa edilecek bir dizi başka kütüphanenin ilki olmasıydı. Sadece ikisi açık kaldı: şehrin düşük gelirli doğu banliyölerindeki Makadara ve Kaloleni kütüphaneleri.


Book Bunk, 2018’de Nairobi Şehir Meclisi ile bir ortaklık kurduktan sonra, yerel toplulukların ihtiyaçlarına öncelik verirken başlangıçta iki küçük kütüphanenin restorasyonuna odaklandı.

O zamandan beri iki şube, hikaye anlatımı, film gösterimleri, müzik performansları ve bir edebiyat festivaline ev sahipliği yapan Makadara Kütüphanesi ile yeniden açıldı. Kaloleni şubesi 1940’larda İtalyan savaş esirleri tarafından inşa edilen bir mahallede, gençlerin ev ödevlerini yapmaları ve örneğin yaratıcı yetenekleriyle nasıl para kazanabileceklerini öğrenmelerine yardımcı olan atölyelere katılmaları için bir buluşma yeri haline geldi.

Kenyalı bir bilim ve kültür analisti olan Joyce Nyairo, restore edilen kütüphanelerin, özellikle dezavantajlı geçmişe sahip insanlar için “büyük eşitlikçi” olma şansı olduğunu söyledi.

Bu kütüphanelerin, gençlerin okuyabileceği, aynı zamanda ilgi alanlarını paylaşan veya dünya görüşlerine meydan okuyan akranlarıyla bağlantı kurup işbirliği yapabileceği yerler olabileceğini söyledi.


Nyairo, “Şehirliğimizi utanmadan yaşayabileceğimiz ve onun tarafından tanınıp meşrulaştırıldığımızı hissedebileceğimiz alanlara ihtiyacımız var” dedi. “Bunlar, gelebileceğimiz, etkileşimde bulunabileceğimiz, katkıda bulunabileceğimiz, onlardan alabileceğimiz ve ait olabileceğimiz alanlardır.”

Yıllar geçtikçe Book Bunk, kütüphane restorasyonu vizyonunu tamamlamak için çeşitli girişimlerde bulundu. 2020’de, şimdiye kadar Kenya’nın en az 12 ilçesinde 1.323 kamu, özel, kurumsal ve toplum kütüphanesi belirleyen bir araştırma projesi başlattı. McMillan kitaplığının tarihi ve tasarımı hakkında bir podcast hazırladılar. Ayrıca güneş panelleri kuran, topluluk bahçeleri oluşturan ve kütüphaneleri karbon nötr hale getirmek için atıkları geri dönüştüren bir proje olan Green Bunk’ı da başlattılar.


Muazzam bir dijitalleştirme projesi, 19. yüzyıla kadar uzanan McMillan Kütüphanesi’ndeki on binlerce fotoğrafı, gazeteyi ve hükümet belgesini de korudu. Book Bunk, Kenya’nın bağımsızlığını kazandığı 1963, 1973 ve 1983 yıllarına ait İngilizce ve Kiswahili gazete arşivlerinden oluşan bir serginin küratörlüğünü yapmak için Kenyalı yaratıcı kolektif Nest ile birlikte çalıştı.


Ve McMillan Anıt Kütüphanesi’ni eski haline getirmek için yapılacak işler var. Kuruluş, binanın onarımına ve açıldıktan sonra iki yıl boyunca bakımına yardımcı olmak için 6 milyon dolar topluyor. McMillan, Kenya’da bir Parlamento Yasası ile korunan tek binadır ve yenileme planları, Kenya Ulusal Müzesi’nin öncülük ettiği titiz onay süreçlerinden geçmelidir.

Bundan önce Wachuka, Kenyalılara hangi tasarım özelliklerinin korunmasını veya eklenmesini istediklerini ve kütüphanenin resmi adının değiştirilip değiştirilmeyeceğini sormak için halka açık oturumlar düzenleneceğini söyledi.

Bağış toplama galasında açılış konuşmasını yapan Nijeryalı yazar Lola Shoneyin, şu anda yapılan çalışmanın, yarattıkları alanlarda destek bulacak gelecek nesillerin yararına olduğunu söyledi.

“Book Bunk’in yaptığı iş bir sprint değil. Bu bir maraton bile değil. Lagos’taki Ake Sanat ve Kitap Festivali’nin de organizatörü olan Shoneyin konuşmasında, “Bu daha çok bir bayrak yarışı” dedi. “Kazanmaları için hepimiz sopayı alıp fırsat gerektirdiğinde onunla koşmaya hazır olmalıyız.”